Paramedische trainingstherapie

Paramedische trainingstherapie is een trainingsprogramma, dat u mogelijk voor een langere tijd zult moeten volgen om tot een op­timale gezondheidssituatie te komen. Een trainingsduur van 12 weken met een frequentie van 2x per week en een uur per keer, in groepsverband met vijf of zes andere patienten, zal aanspraak maken op uw discipline, motivatie en doorzettingsvermogen.

Algemene doelstellingen zijn verbetering van de algemene conditie en welbevinden, vergroting van herstelprocessen en de belastbaar­heid in het klachtengebied en daarmee toename van uw prestatie­niveau.

Deelname aan het trainingsprogramma kan uitsluitend plaatsvinden in overleg met uw fysiotherapeut op gerichte verwijzing van huis­arts of specialist.

Op de praktijk kunt u zich voor het trainen verkleden, waarbij het dragen van sportschoenen, een korte of lange trainingsbroek en t-shirt verplicht is. Ook dient u een handdoek mee te nemen. Na afloop bestaat de mogelijkheid tot douchen.

Voor verdere vragen kunt u zich te allen tijde wenden tot uw behandelend fysiotherapeut.

Omschrijving

Paramedische trainingstherapie (PMTT) is het systematisch toedienen van en verhogen van functionele prikkels met de bedoeling om te komen tot prestatieverhogende veranderingen in weefsels, organen en regelsystemen.
Het herstelproces zal efficienter en optimaler verlopen.
Door trainingsarbeid mag vergroting van lokale, regionale en/of algemene be1astbaarheid verwacht worden. Getracht wordt een niveau te bereiken in overeenstemming met de fysieke haalbaarheid. Bij effectiviteit van training moet rekening gehouden worden met adaptatiewetten en grondprincipes als supercompensatie, verminderde meeropbrengst, specificiteit en reversibiliteit. Voorts bestaan er andere biologische wetmatigheden als leeftijd, geslacht, constitutie, gezondheid en genetische aanleg.

Bij PMTT wordt gebruik gemaakt van actieve oefenvormen, deels met revalidatie- of trainingsapparatuur. Een voordeel van het gebruik van revalidatie apparatuur is dat oefeningen op veilige en gestandaardiseerde wijze uit te voeren zijn. lnstelbaarheid en/of controleerbaarheid van de volgende parameters is mogelijk:

• Belasting in kilogram.
• Bewegingstraject (Range of Motion = R.O.M.).
• Snelheid van uitvoering.
• Aantal herhalingen.
• Aantal series en seriepauze.
• Hartftequentie.Daarmee is nauwkeurige registratie en reproduceerbaarheid na te leven.Uitvoering van het oefenprogramma in groepsverband vergroot de doelmatigheid en efficiëntie, waarbij het groepsaspect onmiskenbare voordelen kent.

Groepsverband aspect

Hoewel de individuele behandeling van de patient de meest frequente toepassingvorm van fysiotherapie is, kent de fysiotherapeutische zorg in een groepssetting belangrijke voordelen, te weten:

• Een goede prijs-kwaliteit verhouding: de beschikbare tijd kan efficiënter ingevuld worden, zodat meer geoefend wordt voor dezelfde prijs.
• De patiënt heeft vaak weinig discipline in thuis oefenen, hetgeen bovendien voor debehandelaar oncontroleerbaar is.
• Oefenen met groepsaanpak werkt onderling ondersteunend en motiverend en is voor defysiotherapeut wel te controleren.
• Psycho-sociale meerwaarde effecten, die somatische effecten kunnen faciliteren:
• het ervaren van lotgenotencontact (communicatie, sociale steun, verbondenheid, leren van elkaar, motivatie prikkel om o.a. zelfstandig te oefenen)
• het bevorderen van zelfredzaamheid (meer vaardigheden ten aanzien van beïnvloeden van pijn en/of bewegingsproblemen) het voorkomen van een afhankelijkheidsrelatie met de fysiotherapeut.

Hoewel wij homogeniteit betreffende de aard van de klachten van de patienten trachten na te streven, zal dit praktisch niet altijd haalbaar zijn. Enige heterogeniteit van de groep lijkt ons echter geenszins storend voor de beoogde effecten van PMTT.

Doelstellingen

Bij het nut van training kan men twee begrippen van elkaar onderscheiden, te weten bewegingsvaardigheden (senso-motorische vaardigheden) en motorische grondeigenschappen (kracht, snelheid, beweeglijkheid en uithoudingsvermogen). Doelstellingen van PMTT kunnen, afhankelijk van de individuele patient, zijn:

• Het verbeteren van senso-motorische vaardigheden.
• Het vergroten van coördinatie en stabiliteit.
• Het vergroten van spierkracht.
• Het vergroten van lenigheid en mobiliteit.
• Het vergroten van het lokale uithoudingsvermogen.
• Het vergroten van het algemene uithoudingsvermogen.
• Het vergroten van trekvastheid van (collageen) bindweefsel.
• Het vergroten van de durf tot bewegen en activiteiten.

Bij een patiënt zullen vaak meerdere doelstellingen tegelijkertijd nagestreefd worden. Het primaire behandeldoel zal binnen de groep echter voor een ieder hetzelfde zijn: het vergroten van de fysieke belastbaarheid teneinde een optimaal revalidatieproces te bewerkstelligen. Behalve bovenstaande doelstellingen zijn ook andere items, aandoeningen of omstandigheden voor te stellen, waarbij PMTT voordelen kan opleveren zoals:

• Vermindering van recidieven.
• Verbeteren van snelheid en effectiviteit van herstelprocessen.
• Verbeteren van het cardio-respiratoir-vasculair systeern, waardoor o.a. gunstige effecten bij arteriosclerose, hypertensie en CARA.
• Verbeteren van psychische draagkracht, waardoor o.a. gunstige invloed op stres en depressie.
• Doorbreken van somatische fixatie.
• Vergroten van eigen verantwoordelijkheid bij oplossen van het gezondheidsprobleem.
• Overwinnen van (inspannings )angst, zoals bij hyperventilatie.
• Positieve effecten bij osteoporose, diabetes mellitus en/of overgewicht.

Doelgroepen

Met de zorgverzekeraar Zilveren Kruis hebben wij consensus bereikt over de indicaties van fysiotherapeutische behandeling in groepsverband.
De (orthopedisch gerichte) aandoeningen, die curatieve zorg in groepstherapie nodig kunnen hebben, verdelen wij onder in vier categorieen:

• 1. Discale stoomissen in de lumbo-sacrale en lumbale wervelkolom (met of zonder radiculaire prikkeling), al of niet postoperatief;
• 2. Recidiverende vertebrogene en myogene functiestoomissen in de thoracale wervelkolom bij insufficientie van posturale musculatuur;
• 3. Fractuur, spier-, pees-, meniscus- en/of kapselbandlaesie(s) in de onderste extremiteit, al of niet postoperatief;
• 4. Fractuur, spier-, pees- en/of kapselbandlaesie(s) in de bovenste extremiteit, al ofniet postoperatief.

Toelatingscriteria

Paramedische trainingstherapie kan alleen plaatsvinden nadat een individuele intake plaatsgevonden heeft. Na anamnese en onderzoek zal een fysiotherapeutische diagnose volgen. Bij het opstellen van een behandeldoel en behandelplan kan in overweging genomen worden om de patiënt in groepsverband te laten oefenen, waarover de individuele patient geïnformeerd dient te worden. De indicatiestelling voor deelname c.q. uitsluiting aan PMTT wordt vastgesteld door fysiotherapeut en verwijzer, in consensus met de patiënt.

Om deel te nemen aan groepsgewijze oefentherapie is een specifieke verwijzing van huisarts/specialist nodig voor fysiotherapeutische behandeling in groepsverband.

Verdere uitsluitingscriteria voor patienten om aan fysiotherapeutische behandeling in groepsverband deel te nemen zijn:

• Patiënten moeten gemotiveerd zijn om in een groep te oefenen en te participeren ineen groepsproces.
• Patiënten moeten voldoende geestelijke vermogens beschikken om de oefenstof tebegrijpen en uit te voeren.
• Patiënten moeten, afgestemd op het stadium van herstel, fysiek in staat zijn om aanoefentherapie deel te nemen.
• Patiënten moeten therapietrouw zijn.

Behandelplan en behandelprotocol

Doelstellingen van PMTT liggen individueel bepaald, waarbij consensus moet bestaan tussen fysiotherapeut, verwijzer en patient. Bij geschiktheid voor training is het instapnivo o.a. afhankelijk van fase van herstel en overige relatieve contra-indicaties. Dientengevolge zal het behandelplan op het individuele groepslid afgestemd moeten worden.

Hoewel bij PMTT het aantal trainingen individueel afhankelijk is, worden trainingseffecten bereikt bij een tijdspanne van (minimaal) 12 weken met een frequentie van 2 keer per week en een duur van 1 uur per keer.

Een onderdeel van PMTT is tevens een huiswerkprogramma met houdings- en bewegingsadviezen om de belasting te verminderen en/of te doseren. De patient kan deze instructies toepassen in de ADL-situatie (thuis-werk-sport). Zonodig wordt de patient meer­dimensionaal autostretchen van korte en lange “bindweefselplaten” aangeleerd om de belastbaarheid van het bindweefsel te doen laten toenemen.

Evaluatie

De fysiotherapeut evalueert zowel tussentijds als na beëindiging van het oefenprogramma:

• De somatische klacht van de patient. Het effect van de behandeling naar aanleiding van bovenstaande.
• De ervaring van de patient met specifieke aandacht voor het aspect “meerwaarde” van de fysiotherapeutische behandeling in groepsverband ten opzichte van individuele behandeling.
• Groepsbehandeling kan gestopt worden indien het beoogde resultaat bereikt is of indien enige vooruitgang uitblijft.
• Bovendien kan groepsbehandeling beeindigd worden indien de motivatie en therapietrouw niet meer aanwezig zijn.

In bepaalde situaties moet de mogelijkheid bestaan om bij exacerbaties en/of verslechtering van de algemene gezondheidstoestand over te gaan op individuele behandelingen, waarbij het wenselijk kan zijn de groepsoefentherapie op dat moment te stoppen.

Organisatie

De fysiotherapeutische behandeling in groepsverband vindt plaats in groepen van minimaal 5(en maximaal l0)
personen.

De oefenruimte voldoet aan de criteria zoals die door het KNGF in de brochure “kwaliteitscriteria voor de behandeling in groepsverband (1995)” geadviseerd zijn.

De fysiotherapeut beschikt deskundigheid over de voorliggende pathologie en de eventueel toe te passen specifieke behandeltechnieken. Daarbij is tevens ervaringsdeskundigheid ten aanzien van enigerlei vorm van fysiotherapeutische behandeling in groepsverband gewenst. De fysiotherapeut heeft een deskundige attitude ten aanzien van de groep en de processen die zich daar in afspelen. Bovendien dient hij/zij alle deelnemers in de groep als gelijkwaardig te beschouwen en te benaderen en indien nodig hun waardigheid te beschermen.

In principe wordt de groep van begin tot het eind begeleid door dezelfde fysiotherapeut. Waarneming vindt slechts plaats in noodsituaties. Voor waamemers gelden dezelfde kwaliteitseisen als voor de reguliere fysiotherapeutische behandeling in groepsverband. De waamemer moet zich op de hoogte stellen van behandeldoel, behandelplan en van tussentijdse evaluatie middels inzage in een dossier.